Cацыяльны стан у польскамоўных запісах

[Вiталь Якшэвiч]

Як пазначаўся сацыяльны стан (шляхта, прыгонны і да т.п.) у польскамоўных мэтрыкальных запісах.

Дзякуй!

[Ўладзіслаў Вяроўкін-Шэлюта]

Шляхціч — szlachetny, urodzony.
Шляхціч пераведзены ў расейскія часы ў аднадворцы — jednodworec.
Селянін — pracowity, poddany.
Мешчанін — slawetny.

[Калечыц]

крестьянин, так же-wloscianin
Земянин-ziemianin или так же wolny
в метриках конца 18 в. бояре (и в отдельных редких случаях земяне) писались как и крестьяне - pracowity
казённые крестьяне так же могли писаться pracowity (так например пишутся казённые крестьяне конфискованных в казну в 1831 г. некоторых койдановских деревень)
На латинском языке перед шляхетскими фамилиями буквы- D, MD, GD, причём MD-самые зажиточные. В метриках до 19 в. шляхта никак особо не обозначается, разве что наиболее богатые-D, MD, GD, Nobilis.

[ЖДАН ДМИТРИЙ]

Здравствуйте! Хотел привести свой пример. В одной из польскоязычных метрик о рождении, мой предок был указан как JP  + воинское звание (Товарищ Кавалерии Народовой). Это 1796 год. В документе о бракосочетании (Slub) от 1797 года он же указан уже как "Slawetny".
Что произошло после, можно только догадываться (скорее всего "РАЗБОР"), но в 1833 году его сын значится в ревизских сказках граждан и однодворцев.

[Ўладзіслаў Вяроўкін-Шэлюта]

мой предок был указан как JP  + воинское звание (Товарищ Кавалерии Народовой).

JP — Jego [Milość] Pan — звычайны ветлівы зварот да шляхціча. Ранг таварыша Нацыянальнай кавалерыі [войскаў ВКЛ] — таксама сьведчыць пра шляхецкае паходжаньне.

[ЖДАН ДМИТРИЙ]

И еще пара примеров из моей родословной:
пример 1: В метрических книгах за 1750-1834 (на польском) и за 1834-1838 (уже на русском) указание на сословность отсутствует, притом что в Ревизии за 1795 год по моим предкам значится "упражняется хлебопашеством" а во всех последущих ревизиях указаны как крестьяне.
пример 2: Один из родственников в метрике о рождении сына (1796) указан как JP, а  через 4 года, в 1800 году в метрике о рождении дочери значится как "Kmieć". Если я правильно понимаю, "Kmieć" есть зажиточный крестьянин. Думается, что данная метаморфоза есть результат "разбора" или  я не так что-то понимаю. Объясните пожалуйста.

[Калечыц]

У менскай магдэбургii другой пал. 18 ст. ёсць узнагароджанне зямлёй ад княгiнi Варанецкай вольнага чалавека, якога княгiня у маленстве прывязла у Лiтву з Польшчы. Адзначаецца, што чалавек гэты у сялянства не уваходзiу, але ж i шляхцiцам ня быу, толькi разам са шляхтай павiнен быу у асобных выпадках станавiцца пад панцырную харугву. У гэтым дакуменце, а таксама у кантракце арэнды (другi дакумент) гэты вольны чалавек, не гледзячы на тое, што не з'яулялся асабiста шляхцiцам, пiсауся-дзе JP, а дзе-Jasny Pan.

Мяшчане таксама маглi запiсвацца у судовых справах P, PP (Пан, Паны, Славетныя Паны).

[Юрась Матусевiч]

Мо хто ведае, шаноўныя: ці ёсць у "выпісях купчых крэпасцяу" (XVIIст.) нейкая інфармацыя аб удзельніках пагаднення (маўляў, шляхціц такі-та з такога-та горада, сын такога-та з...." ?? Ці проста пададзена прозвішча і імя і усё на гэтым?

[ЖДАН ДМИТРИЙ]

Доброго вечера Всем!
Подскажите пожалуйста, если владеете информацией.
В метриках 1780-х годов по Минщине встретилось именование человека "OK".
Все что мог пересмотрел, но так и не нашел ответа на свой вопрос. Чтобы могло означать подобное сокращение: стан, сословие, должность

[Юрась Матусевiч]

У інвентары Рымашоў (цяперашняя Капыльшчынаі) за 1786 год неаднаразова сустракаецца выраз "kozak służny". Ваеннаабавязаны казак ці нешта ў гэтым родзе? "Казак" - менавіта "казак" у сучасным значэнні гэтага слова?

Пра гэта цi не:

"... Першапачаткова рэестравымі называліся служылыя казакі польскай Украіны, уключаныя ў асаблівыя спісы - рэестры. Яны вялі сваю гісторыю з 1590 г., калі была набрана адна тысяча казакоў, паселішча на Дняпры для аховы паўднёвай мяжы Рэчы Паспалітай. За сваю службу гэтыя казакі атрымлівалі ад караля дараванне і абмундзіраванне, вызваляліся ад павіннасцяў, падаткаў і панскага суда, набывалі права валодаць зямлёй, свабодна займацца гандлем, паляўнічым і рыбным промысламі. у пач. XVII ст. існавала ўжо 4 рэестравае палка (па 500 чал.), а ў 1638 г. іх колькасць было павялічана да 6-ці (па 1000 чал.) ... "

[Калечыц]

Найчасцей гэта быў сінонім зямяніна-залежнага ад магната шляхціца, ці вольнага служылага чалавека. І, верагодна, служачага ў казацкай харугві Радзівілаў. Таксама казак ардынацкі.

[Юрась Матусевiч]

Найчасцей гэта быў сінонім зямяніна-залежнага ад магната шляхціца, ці вольнага служылага чалавека. І, верагодна, служачага ў казацкай харугві Радзівілаў. Таксама казак ардынацкі.

Дзякую

[Юрась Матусевiч]

Ziemianin jego Królewskiej milosci - з дакумента Мiнскага магiстрату, датаванага 10.03.1726 г. Як найбольш карэктна перакласцi/патлумачыць? Землеуладальнiк-ваеннаабявязаны-васал Караля?

Тут неяк зашмат лiтар:-)

[Калечыц]

Зямянін Яго Каралеўскай Міласці (ЯКМ) - звычайнае абазначэнне шляхціца (у гэтыя часы і кантэксце без усякіх прывязак да слоў "землеўладальник", ці "ваеннаабавязаны").

[Юрась Матусевiч]

Зямянін Яго Каралеўскай Міласці (ЯКМ) - звычайнае абазначэнне шляхціца (у гэтыя часы і кантэксце без усякіх прывязак да слоў "землеўладальник", ці "ваеннаабавязаны").

дзякую!